Rzeki wracają do gry. Dlaczego przedsiębiorcy powinni inwestować w żeglugę śródlądową?

Przez lata żegluga śródlądowa w Polsce była jak zapomniany rozdział gospodarki — nikt go nie czytał, nikt do niego nie wracał. Tymczasem dziś coraz więcej wskazuje na to, że właśnie ta branża może stać się jednym z najbardziej perspektywicznych kierunków inwestycyjnych. I to nie tylko dla dużych armatorów, ale dla firm logistycznych, producentów surowców, lokalnych przedsiębiorców i całego łańcucha transportowego.

Dlaczego warto wejść w ten sektor teraz, a nie za kilka lat? Odpowiedzi jest kilka — i wszystkie zaczynają tworzyć wyjątkowo spójny obraz.

Przewożenie ładunków barkami jest najtańszą formą transportu masowego na średnich i długich dystansach. Jeden zestaw potrafi zastąpić kilkadziesiąt ciężarówek. To oznacza:

• niższe koszty paliwa,
• niższą cenę transportu w przeliczeniu na tonę,
• mniejszą liczbę pracowników potrzebnych do realizacji tych samych zadań,
• brak korków, brak opłat drogowych, brak dziesiątek formalności,
• niższe ryzyko przestojów spowodowanych infrastrukturą lądową.

W czasach, gdy branża transportowa zmaga się z rosnącymi kosztami pracy, paliw i utrzymania pojazdów, ekonomia żeglugi staje się wyjątkowo atrakcyjna.

Niezależnie od politycznych deklaracji, kierunek europejski jest jeden: emisje muszą spadać, a transport musi się dekarbonizować. To oznacza, że:

• sektor drogowy będzie coraz mocniej opodatkowany,
• normy emisji dla ciężarówek będą surowsze,
• firmy przewozowe będą musiały ponosić wyższe koszty dostosowania taboru,
• transport niskoemisyjny będzie premiowany.

Żegluga — z natury wielokrotnie bardziej ekologiczna niż transport drogowy — stanie się beneficjentem tych trendów. Przedsiębiorcy, którzy w nią zainwestują, znajdą się po właściwej stronie zmian.

To samo dotyczy infrastruktury. Państwo rozpoczyna modernizację kluczowych dróg wodnych i śluz, co stopniowo poprawi warunki nawigacyjne. Nie nastąpi to z dnia na dzień, ale kierunek jest trwały.

Państwo już wprowadziło rozbudowane instrumenty finansowe skierowane do armatorów i firm działających na rzekach. Obejmują one:

• preferencyjne kredyty na zakup lub modernizację statków,
• możliwość umorzenia części kredytu,
• dopłaty do wyposażenia ekologicznego,
• ułatwione procedury i zabezpieczenia inwestycji,
• premiowanie jednostek niskoemisyjnych.

To sprawia, że modernizacja floty — która w innym przypadku byłaby ogromnym kosztem — staje się projektem finansowo realnym dla wielu firm, także średnich.

Firmy, które zainwestują w żeglugę już dziś, zyskają kilka kluczowych przewag:

✔ niższe koszty operacyjne

Nowe lub zmodernizowane jednostki zużywają mniej paliwa i wymagają rzadszych napraw.

✔ wyższa konkurencyjność w segmencie masowym

Kruszywa, zboża, węgiel, drewno — wiele rynków czeka na alternatywę wobec drogich ciężarówek.

✔ długoterminowa stabilność modelu biznesowego

Ceny paliwa i regulacje najbardziej uderzą w transport drogowy, nie wodny.

✔ efekt pierwszeństwa

Ci pierwsi, którzy zainwestują, zagospodarują trasy, kontrakty i infrastrukturę. Gdy konkurencja dopiero będzie się przyglądać, oni będą już operować na rynku.

Wielu ekonomistów i analityków podkreśla, że transport wodny w Polsce jest dziś tam, gdzie kolej była kilkanaście lat temu — zaniedbany, ale z ogromnym potencjałem wzrostu. Prognozy obejmują:

• stały wzrost liczby ładunków — zwłaszcza w przewozach surowców, budowlanki i produktów rolnych,
• znaczący wzrost sektora turystycznego,
• rozwój usług okołoportowych,
• pojawienie się nowych firm logistycznych,
• stopniową odmłodzenie floty,
• wzrost roli Polski w sieci europejskich korytarzy wodnych,

a przede wszystkim: rosnące zapotrzebowanie na ekologiczny transport masowy, w który rzeka wpisuje się idealnie.

Do tego dochodzi odbudowa odcinków dróg wodnych, zapowiadane modernizacje węzłów, śluz i stopni wodnych. Wszystko wskazuje na to, że sektor za kilka lat będzie wyglądał zupełnie inaczej niż dziś.

Polska stoi przed dużą zmianą w podejściu do transportu, a przedsiębiorcy — ci odważni i ci przewidujący — mogą zająć miejsce w pierwszym rzędzie.

W biznesie najwięcej zyskują ci, którzy inwestują zanim rynek wejdzie w fazę boomu.

Żegluga śródlądowa właśnie na tę fazę czeka.
A ci, którzy wejdą w nią teraz, zyskają przewagę, której konkurencja będzie gonić latami.