Na co fundacje mogą przeznaczać środki z finansowania płynnościowego?

W świecie organizacji pozarządowych rzadko jest czas na zatrzymanie się. Codzienna praca z osobami w kryzysie, prowadzenie projektów, działania edukacyjne czy interwencyjne to zadania, które wymagają zachowania ciągłości. Tymczasem wiele fundacji musi zmagać się z opóźnieniami w przekazywaniu grantów, niespodziewanymi wydatkami lub rosnącymi kosztami bieżącego funkcjonowania. W takich momentach z pomocą przychodzi pożyczka płynnościowa — narzędzie, które staje się niekiedy jedynym sposobem na utrzymanie stabilności i dalszą realizację misji.

Jak wynika z rozmów z przedstawicielami sektora organizacji społecznych, najczęściej potrzeby są bardzo przyziemne, a jednocześnie kluczowe dla funkcjonowania fundacji. Pożyczka płynnościowa może pokryć m.in.:

wynagrodzenia pracowników i współpracowników – co pozwala utrzymać ciągłość zespołu, uniknąć rotacji i zapewnić stabilne wsparcie beneficjentom;

● opłaty za media, czynsz i usługi – koszty biura to niezbędna baza do prowadzenia działań;

● zobowiązania publiczno-prawne i handlowe – takie jak ZUS, podatki czy płatności wobec dostawców;

● zakup materiałów i wyposażenia do projektów – szczególnie wtedy, gdy fundacja działa w systemie „refundacyjnym” i czeka na zwrot środków;

● finansowanie nagłych potrzeb – na przykład interwencyjnej pomocy rodzinom, uchodźcom czy osobom w kryzysie bezdomności;

● bieżące koszty operacyjne – bez których żadna organizacja nie jest w stanie działać, choć w wielu programach są one niedofinansowane.

Te wydatki rzadko trafiają na pierwsze strony sprawozdań, ale to one stanowią fundament, na którym fundacja może budować swoje projekty i działania.

Poza standardowym wsparciem istnieje także forma pożyczki kierowana do fundacji realizujących zadania o ponadprzeciętnej wartości dla społeczeństwa. To tzw. pożyczka misyjna — narzędzie dedykowane tym, którzy wchodzą tam, gdzie potrzeby są największe.

Zgodnie z założeniami programu, środki mogą wspierać m.in.:

1. Pomoc humanitarną i kryzysową

Fundacje angażujące się w działania na rzecz uchodźców, osób uciekających przed wojną, ofiar katastrof czy kryzysów społecznych mogą finansować m.in.:

• organizację miejsc noclegowych,
• pomoc żywnościową i rzeczową,
• działania integracyjne i informacyjne,
• wsparcie interwencyjne.

2. Tworzenie lub utrzymanie miejsc pracy dla osób w trudnej sytuacji

Wiele fundacji prowadzi warsztaty, programy aktywizacyjne i działania reintegracyjne. Środki misyjne mogą pozwolić na:

• zatrudnienie osób z niepełnosprawnością,
• stworzenie stanowisk pracy dla uchodźców,
• wsparcie osób długotrwale bezrobotnych czy młodzieży z trudnych środowisk.

3. Usługi społeczne w obszarach szczególnie potrzebujących

Fundacje mogą dzięki wsparciu rozwijać lub utrzymać działania takie jak:

• pomoc osobom starszym i samotnym,
• prowadzenie świetlic środowiskowych,
• opieka wytchnieniowa,
• programy przeciwdziałania przemocy.

4. Działania edukacyjne i integracyjne

Pożyczka misyjna pomaga realizować projekty, które wzmacniają lokalne społeczności, budują więzi i przeciwdziałają wykluczeniu.

W każdym z tych przypadków kluczowe jest jedno: fundacja musi wykazać, że jej działania mają realne znaczenie dla dobra wspólnego i odpowiadają na ważne potrzeby społeczne.

W rozmowach z przedstawicielami różnych organizacji nie ma wątpliwości: pożyczka płynnościowa bywa narzędziem, które decyduje o „być albo nie być”. Powody są trzy – i każdy z nich ma wymiar praktyczny:

1. Zapewnia finansową ciągłość misji

Fundacja nie może „przestać działać”, czekając na kolejny przelew z projektu. Beneficjenci — osoby starsze, dzieci, rodziny w kryzysie — również nie mogą czekać. Pożyczka pozwala działać nieprzerwanie.

2. Chroni miejsca pracy

Zespół fundacji to nie korporacja — często jedna osoba odpowiada za cały obszar działalności. Zwolnienia spowodowane brakiem płynności mogą sparaliżować pracę organizacji na miesiące.

3. Umożliwia szybkie reagowanie na sytuacje kryzysowe

Gdy pojawia się nagła potrzeba pomocy – pożar, wojna, dyskryminacja, kryzys społeczny – organizacje muszą działać natychmiast. Pożyczka daje im możliwość szybkiego startu działań, zanim pojawią się pieniądze z grantów.